خواندن جواب سونوگرافی شکم و لگن: علائم اختصاری چه معنایی دارند

اگر نیاز به تفسیر گزارش سونوگرافی خود دارید، تیم متخصصین ما آماده ارائه مشاوره تخصصی به بیماران می باشند. برای مشاوره فوری با گروه مشاوران سونوگرافی ندای پرتو می توانید از طریق بنر زیراقدام نمایید.

سونوگرافی یکی از روش‌های غیرتهاجمی و بدون درد برای بررسی دقیق وضعیت داخلی اندام‌های شکم و لگن است. سونوگرافی به پزشک کمک می‌کند تا با استفاده از امواج صوتی با فرکانس بالا، تصاویری دقیق از اعضای داخلی بدن مشکلات مختلف مانند التهاب، کیست‌ها، تومورها، و ناهنجاری‌های دیگر را تشخیص دهند ،این تصاویر معمولاً به صورت سیاه و سفید هستند و شامل اطلاعاتی در مورد ساختار و عملکرد اندام‌ها می‌باشند. بسیاری از افراد پس از دریافت جواب سونوگرافی خود، با علائم و اصطلاحات تخصصی مواجه می‌شوند که ممکن است برایشان مبهم باشد. در این مقاله قصد داریم به شما کمک کنیم تا بتوانید جواب سونوگرافی خود را به خوبی درک کنید و تفسیر دقیقی از نتایج داشته باشید ، در ادامه، نحوه خواندن و تفسیر نتایج رایج در Abdominal and pelvic ultrasound را بررسی خواهیم کرد:

اندازه‌گیری و ساختار اندام‌ها

سونوگرافی معمولاً اطلاعاتی درباره اندازه و شکل اندام‌های داخلی مانند کبد، کلیه‌ها، طحال و مثانه ارائه می‌دهد. اگر در جواب سونوگرافی ذکر شده باشد که اندازه اندام‌های شما "نرمال" است، به این معناست که اندازه آنها با مقیاس استاندارد پزشکی مطابقت دارد. هرگونه تغییر در اندازه، مانند "بزرگ‌شدگی" یا "کوچک‌شدگی"، ممکن است نشان‌دهنده وجود مشکل یا بیماری خاص باشد.

ضخامت دیواره‌ها

ضخامت دیواره اندام‌ها مانند کیسه صفرا و مثانه نیز در سونوگرافی بررسی می‌شود. ضخامت غیرطبیعی دیواره‌ها ممکن است نشان‌دهنده وجود التهاب، عفونت یا بیماری‌های دیگر باشد. به عنوان مثال، اگر دیواره مثانه ضخیم شده باشد، ممکن است به دلیل عفونت مجاری ادراری یا سایر مشکلات باشد.

وجود سنگ و رسوب‌ها

یکی از نکات مهمی که در سونوگرافی بررسی می‌شود، وجود سنگ یا رسوب در اندام‌هایی مانند کلیه‌ها و کیسه صفرا است. سنگ‌های کوچک ممکن است بدون علامت باشند، اما سنگ‌های بزرگ ‌تر می‌توانند باعث درد شدید شوند. سونوگرافی به پزشک کمک می‌کند تا محل دقیق سنگ‌ها و اندازه آنها را شناسایی کند

میزان مایعات

یکی دیگر از مواردی که در سونوگرافی ارزیابی می‌شود، میزان مایعات در اندام‌ها یا اطراف آنها است. وجود مایعات بیش از حد در شکم (آسیت) یا اطراف ریه‌ها ممکن است نشانه‌ای از مشکلات جدی مانند نارسایی کبد یا بیماری‌های قلبی باشد.

ضایعات و توده‌ها

وجود هرگونه ضایعه یا توده در اندام‌ها ممکن است نشان‌دهنده تومور یا سایر اختلالات باشد. سونوگرافی به پزشک کمک می‌کند تا ماهیت این توده‌ها را تشخیص دهد. توده‌های جامد معمولاً نیاز به بررسی‌های بیشتر دارند.

در سونوگرافی برای ارزیابی اعضای مختلف بدن از اصطلاحات تخصصی استفاده می‌شود که نشان‌دهنده وضعیت سلامتی این اعضا هستند. در ادامه، مهم‌ترین اصطلاحات مربوط به هر یک از این اعضا و توضیحات کامل آن‌ها ارائه شده است:

کبد (Liver)

Cirrhosis: زخم و آسیب طولانی ‌مدت به بافت کبد که در نهایت باعث تغییر در ساختار کبد و از دست دادن عملکرد طبیعی آن می‌شود. این حالت معمولاً نتیجه هپاتیت مزمن یا مصرف زیاد الکل است.
Hyperechoic Lesion: ضایعه‌ای که در سونوگرافی نسبت به بافت طبیعی کبد بیشتر اکوی دارد (روشن‌تر دیده می‌شود). این حالت می‌تواند نشان‌دهنده توده‌های جامد مانند تومورها باشد.
Hypoechoic Lesion: ضایعه‌ای که نسبت به بافت کبد کمتر اکوی دارد (تیره‌تر دیده می‌شود). این ضایعات ممکن است نیاز به بررسی بیشتر داشته باشند.
Liver Cyst: کیست‌های پر از مایع که معمولاً خوش‌خیم هستند و در سونوگرافی به عنوان توده‌های صاف و دایره‌ای شکل دیده می‌شوند.
Portal Hypertension: فشار بالا در ورید پورتال کبد که می‌تواند به دلیل انسداد جریان خون یا بیماری‌های مزمن کبدی ایجاد شود.
هموژن (Homogeneous): یکنواخت بودن بافت کبد، نشان‌دهنده ساختار طبیعی است.
هپاتومگالی (Hepatomegaly): به معنای بزرگ شدن کبد است که می‌تواند ناشی از التهاب یا دیگر بیماری‌های کبدی باشد.
استئاتوز کبدی (Fatty Liver): وجود چربی در کبد که ممکن است درجه‌های مختلفی از خفیف تا شدید داشته باشد.
ضایعه هایپو اکو (Hypoechoic lesion): توده‌ای که در سونوگرافی کم‌تر اکوی دارد (تیره‌تر دیده می‌شود) و ممکن است نیاز به بررسی بیشتر داشته باشد.
پورتال وین (Portal Vein): ورید پورتال که خون را از اعضای گوارشی به کبد می‌آورد، اگر پهنای آن افزایش یافته باشد، ممکن است نشانه فشار بالای وریدی باشد.

کیسه صفرا (Gallbladder)

Cholelithiasis: وجود سنگ در کیسه صفرا که از رسوبات سخت شده صفرا تشکیل می‌شوند. این سنگ‌ها می‌توانند منجر به درد شدید و مشکلات هضم شوند.
Cholecystitis: التهاب کیسه صفرا که معمولاً به دلیل انسداد مجرای صفراوی توسط سنگ صفرا ایجاد می‌شود. علائم شامل درد شدید در شکم، تهوع و استفراغ است.
Gallbladder Polyps: رشد غیرطبیعی و کوچک در دیواره داخلی کیسه صفرا که معمولاً بدون علامت هستند اما در برخی موارد ممکن است نیاز به برداشتن داشته باشند.
Sludge: رسوبات نیمه‌جامد در کیسه صفرا که از ترکیب کلسترول و صفرا تشکیل می‌شوند. این رسوبات می‌توانند به سنگ تبدیل شوند.
ضخامت دیواره (Wall thickening): ضخیم شدن دیواره کیسه صفرا که می‌تواند نشانه التهاب (کوله‌سیستیت) باشد.
پولیپ صفراوی (Gallbladder polyp): وجود پولیپ یا رشد غیرطبیعی در دیواره کیسه صفرا.
هیدروپس (Hydrops): کیسه صفرا بزرگ و پر از مایع به دلیل انسداد مجرای صفراوی.
CBD (Common Bile Duct) : به معنای مجرای صفراوی مشترک است. اگر قطر CBD بیش از حد نرمال باشد، ممکن است به دلیل انسداد در مجرای صفراوی یا سنگ صفرا باشد.
GB (Gallbladder) : GB به کیسه صفرا اشاره دارد. در صورت وجود التهاب یا سنگ در کیسه صفرا، این علامت همراه با جزئیات بیشتری در گزارش ذکر می‌شود.

کلیه‌ها (Kidneys)

Hydronephrosis: تجمع ادرار در کلیه به دلیل انسداد در مجاری ادراری، که باعث گشاد شدن سیستم جمع‌آوری ادرار کلیه‌ها می‌شود. این وضعیت معمولاً نیاز به درمان دارد تا از آسیب به کلیه‌ها جلوگیری شود.
Cortical Thinning: نازک شدن قشر کلیه که ممکن است نشانه‌ای از بیماری‌های مزمن کلیوی باشد.
Renal Cysts: کیست‌های پر از مایع که در کلیه‌ها ایجاد می‌شوند و معمولاً خوش‌خیم هستند. در برخی موارد ممکن است نیاز به پیگیری داشته باشند.
Parenchymal Echogenicity: میزان اکو در بافت کلیوی افزایش اکو ممکن است نشان‌دهنده آسیب کلیوی یا بیماری‌های مزمن کلیه باشد.
Renal Mass: وجود توده در کلیه که ممکن است خوش‌خیم یا بدخیم باشد و نیاز به بررسی‌های بیشتر دارد.
هیدرونفروز (Hydronephrosis): تجمع ادرار در کلیه به دلیل انسداد مجاری ادراری، که به گشاد شدن سیستم جمع‌آوری کلیه‌ها منجر می‌شود.
نفروکلسینوزیس (Nephrocalcinosis): رسوب کلسیم در کلیه‌ها که ممکن است نشان‌دهنده بیماری کلیوی باشد.
سنگ کلیه (Renal calculi): وجود سنگ در کلیه که ممکن است باعث درد و انسداد شود.
پارانشیم کلیوی (Renal parenchyma): بافت کلیوی؛ در صورتی که نازک یا غیر طبیعی باشد، می‌تواند نشانه بیماری باشد.

طحال (Spleen)

Splenomegaly: بزرگ شدن طحال که ممکن است نشانه‌ای از بیماری‌های عفونی، التهابی یا هماتولوژیک باشد.
Hypoechoic Lesions: ضایعاتی که در سونوگرافی نسبت به بافت طحال کمتر اکوی دارند و ممکن است نیاز به بررسی بیشتر داشته باشند.
Splenic Infarction: آسیب به بافت طحال به دلیل قطع جریان خون که ممکن است به دلیل مشکلات عروقی یا ترومبوز اتفاق بیفتد.
اسپلنومگالی (Splenomegaly): بزرگ شدن طحال که می‌تواند ناشی ازعفونت، بیماری‌های کبدی، یا خونریزی داخلی باشد.
هموژن (Homogeneous): طحال با بافت یکنواخت و طبیعی.
ضایعه هایپواکوئیک (Hypoechoic lesion): توده‌ای که نسبت به بافت طحال کمتر اکوی دارد و ممکن است نیاز به پیگیری داشته باشد.

پانکراس (Pancreas)

Pancreatitis: التهاب پانکراس که می‌تواند حاد یا مزمن باشد و معمولاً با درد شدید شکم، تهوع، و استفراغ همراه است.
Pancreatic Cyst: کیست‌های پر از مایع در پانکراس که ممکن است خوش‌خیم باشند یا نیاز به بررسی داشته باشند.
Pancreatic Mass: وجود توده در پانکراس که می‌تواند خوش‌خیم یا بدخیم باشد و نیاز به بررسی‌های بیشتر دارد.
Dilated Pancreatic Duct: گشاد شدن مجرای پانکراسی که ممکن است به دلیل انسداد ناشی از سنگ یا تومور باشد.

مجاری ادراری (Urinary Tract)

Ureteral Stone: وجود سنگ در حالب که می‌تواند منجر به درد شدید و انسداد جریان ادرار شود.
Ureterocele: بیرون‌زدگی یا تورم قسمت انتهایی حالب که ممکن است منجر به انسداد مجاری ادراری شود.
Vesicoureteral Reflux (VUR): بازگشت ادرار از مثانه به سمت کلیه‌ها که می‌تواند منجر به عفونت‌های مکرر مجاری ادراری شود.
هیدرونفروز: (Hydronephrosis) تجمع ادرار در کلیه به دلیل انسداد مجاری ادراری که باعث گشاد شدن مجاری می‌شود.
اتساع حالب : (Ureteral dilatation) گشاد شدن حالب که می‌تواند نشانه انسداد در مسیر ادرار باشد.

مثانه (Bladder)

Postvoid Residual: مقدار ادرار باقی‌مانده در مثانه بعد از ادرار کردن که در برخی موارد به انسداد یا ضعف عضلات مثانه اشاره دارد.
دیورتیکول مثانه (Bladder diverticulum): وجود کیسه‌های کوچک یا بیرون‌زدگی‌هایی در دیواره مثانه.
سنگ مثانه (Bladder stones): وجود سنگ در مثانه و ممکن است باعث مشکلات دفع ادرار یا درد شوند.
دیواره مثانه ضخیم شده (Thickened bladder wall): ضخیم شدن دیواره مثانه که ممکن است ناشی از عفونت یا انسداد باشد.

پروستات (Prostate)

Prostatic Carcinoma: سرطان پروستات که ممکن است به صورت توده‌های هایپو اکو در سونوگرافی دیده شود و نیاز به بررسی‌های بیشتر دارد.
Prostatitis: التهاب پروستات که ممکن است باعث درد و مشکلات ادراری شود.
هیپرتروفی پروستات (Prostate hypertrophy): بزرگ شدن پروستات که معمولاً به دلیل بزرگ شدن خوش‌خیم پروستات (BPH) رخ می‌دهد.
ضایعات پروستات (Prostatic lesions): وجود توده یا تغییرات غیرطبیعی در بافت پروستات
کلسفیکاسیون پروستات (Prostatic calcification): وجود رسوب کلسیم در پروستات که معمولاً ناشی از عفونت‌های گذشته است.

رحم (Uterus)

Uterine Fibroids: توده‌های عضلانی خوش‌خیم در دیواره رحم که ممکن است باعث خونریزی شدید یا درد شکم شوند.
Adenomyosis: حالتی که در آن بافت داخلی رحم به دیواره عضلانی رحم نفوذ می‌کند و باعث درد و خونریزی شدید می‌شود.
Uterine Malformations: ناهنجاری‌های ساختاری در رحم که ممکن است بر باروری و حاملگی تأثیر بگذارند.
اندومتر نرمال (Normal endometrium): ضخامت و ساختار طبیعی اندومتر (لایه داخلی رحم).
فیبروم رحم (Uterine fibroid): وجود توده‌های خوش‌خیم عضلانی در دیواره رحم.
پولیپ اندومتر (Endometrial polyp): رشد غیرطبیعی در لایه داخلی رحم که ممکن است نیاز به بررسی داشته باشد.
ضخامت اندومتر (Endometrial thickness): افزایش ضخامت اندومتر که ممکن است نشانه بارداری یا دیگر تغییرات هورمونی باشد.

آشنایی با اصطلاحات سونوگرافی شکم و لگن به بیماران کمک می‌کند تا وضعیت سلامت اعضای داخلی بدن خود را بهتر درک کنند و در صورت وجود هرگونه ناهنجاری، با آگاهی بیشتری به مراحل بعدی درمان اقدام کنند. انجام سونوگرافی یکی از ابزارهای اصلی برای تشخیص مشکلات گوارشی، کلیوی، و سایر اعضای داخلی است. در صورت مشاهده هرگونه ناهنجاری در نتایج، مهم است که سریعاً با پزشک مشورت شود. گروه مشاوران رادیولوژی ندای پرتو با بهره‌گیری از تجهیزات پیشرفته و متخصصین مجرب، به بیماران در تفسیر نتایج سونوگرافی، ارائه توصیه‌های درمانی و پیگیری‌های لازم کمک می‌کند تا روند تشخیص و درمان با دقت و سرعت بیشتری انجام شود.