تفسیر علائم و اندازه‌های سونوگرافی کلیه

اگر نیاز به تفسیر گزارش سونوگرافی خود دارید، تیم متخصصین ما آماده ارائه مشاوره تخصصی به بیماران می باشند. برای مشاوره فوری با گروه مشاوران سونوگرافی ندای پرتو می توانید از طریق بنر زیراقدام نمایید.

Kidney ultrasound یکی از رایج‌ترین و غیرتهاجمی‌ترین روش‌های تصویربرداری پزشکی برای بررسی وضعیت کلیه‌ها و مجاری ادراری است. این روش با استفاده از امواج صوتی، تصاویر دقیقی از ساختار و عملکرد کلیه‌ها فراهم می‌کند. پزشکان از این تصاویر برای تشخیص بیماری‌هایی نظیر سنگ کلیه، کیست‌ها، عفونت‌ها و سایر اختلالات مرتبط استفاده می‌کنند. در نتایج سونوگرافی ، علائم و اندازه‌های مختلفی وجود دارد که هرکدام معنا و کاربرد خاصی دارند. برای درک بهتر این اطلاعات، باید با برخی اصطلاحات و مفاهیم کلیدی آشنا شوید.

اندازه کلیه (Kidney Size)

در گزارش سونوگرافی ، یکی از اصلی‌ترین بخش‌ها اندازه‌ گیری کلیه‌هاست. معمولاً طول، عرض و ضخامت کلیه‌ها با واحد میلی‌متر یا سانتی‌متر مشخص می‌شود. اندازه طبیعی کلیه‌ها حدود ۹ تا ۱۲ سانتی‌متر است. هرگونه انحراف از این محدوده می‌تواند نشانه‌ای از بیماری باشد. برای مثال:
کلیه بزرگ‌تر از حد معمول: ممکن است نشانه عفونت، هیدرونفروز (تورم کلیه) یا تومور باشد.
کلیه کوچک‌تر از حد معمول: ممکن است به دلیل نارسایی کلیوی، ایسکمی یا بیماری مزمن کلیوی باشد.

پارنشیم کلیه (Renal Parenchyma)

پارنشیم به بخش عملکردی کلیه اشاره دارد که شامل بافتی است که فیلتر کردن خون و تولید ادرار را انجام می‌دهد. ضخامت پارنشیم کلیه به‌ طور معمول بین ۱.۵ تا ۲.۵ سانتی‌متر است. کاهش ضخامت پارنشیم معمولاً نشانه‌ای از نارسایی مزمن کلیه است.

کورتکس کلیه (Renal Cortex)

کورتکس لایه بیرونی کلیه است که حاوی گلومرول‌ها و توبول‌ها می‌باشد. ضخامت طبیعی کورتکس حدود ۷ تا ۱۰ میلی‌متر است. کاهش ضخامت کورتکس می‌تواند به‌عنوان علامتی از بیماری مزمن کلیوی در نظر گرفته شود.

هیدرونفروز (Hydronephrosis)

هیدرونفروز به معنی تورم کلیه به علت انسداد جریان ادرار است. در گزارش سونوگرافی، هیدرونفروز با شدت‌های مختلف مشخص می‌شود: خفیف، متوسط و شدید. انسدادهای طولانی‌ مدت می‌توانند به آسیب دائمی کلیه منجر شوند.

سنگ کلیه (Renal Calculi)

در صورتی که سنگ‌های کلیه یا رسوبات معدنی در کلیه‌ها وجود داشته باشد، این سنگ‌ها در سونوگرافی به ‌صورت نقاط روشن یا سایه ‌دار مشاهده می‌شوند. سنگ‌ها بر اساس اندازه و مکان دقیق آن‌ها تفسیر می‌شوند.

کیست‌های کلیه (Renal Cysts)

کیست‌های کلیه حفره‌های پر از مایع در بافت کلیه هستند. در سونوگرافی به ‌صورت نقاط سیاه (به دلیل نبود تراکم) دیده می‌شوند. کیست‌ها معمولاً بی‌ضرر هستند، اما در برخی موارد می‌توانند به مشکلات جدی‌ تر مثل پلی‌کیستیک کلیه مرتبط باشند.

R/L Kidney: این علامت برای اشاره به کلیه راست (Right) یا کلیه چپ (Left) استفاده می‌شود. اندازه و ساختار هر کلیه به صورت جداگانه بررسی می‌شود.
AP Diameter: قطر قدامی-خلفی (Anteroposterior) یک بخش مهم از اندازه‌گیری کلیه است. افزایش در این اندازه‌گیری ممکن است نشان‌دهنده افزایش فشار داخلی کلیه یا هیدرونفروز باشد.
Cortex: پوسته خارجی کلیه (Cortex) جایی است که فیلترهای خونی اصلی کلیه (نفرون‌ها) قرار دارند. ضخامت نرمال این لایه معمولاً بین ۶ تا ۱۰ میلی‌متر است. کاهش ضخامت ممکن است به نارسایی کلیه اشاره کند.
Medulla: مدولا بخش داخلی کلیه است که مجاری جمع‌آوری ادرار و هرم‌های کلیوی را در خود جای داده است. تغییرات در این بخش می‌تواند به آسیب‌های کلیوی اشاره کند.
Echogenicity: اکوژنسیته به میزان بازتاب امواج صوتی از بافت کلیه اشاره دارد. اکوژنسیته نرمال کلیه معمولاً کمتر از کبد است. افزایش اکوژنسیته ممکن است به بیماری‌های مزمن کلیه اشاره کند.
Hydronephrosis: هیدرونفروز به تجمع ادرار در کلیه‌ها به دلیل انسداد در مسیر خروجی ادرار اشاره دارد. این وضعیت می‌تواند به درجات مختلفی تقسیم شود: درجه ۱ (خفیف)، درجه ۲ (متوسط)، درجه ۳ (شدید).
Calculus: سنگ‌های کلیه به صورت توده‌های معدنی کوچک و سخت هستند که در کلیه تشکیل می‌شوند. این علامت اختصاری نشان‌دهنده وجود سنگ است که می‌تواند بر اساس اندازه و موقعیت ارزیابی شود.
Cyst: کیست‌های کلیه کیسه‌های پر از مایع هستند که معمولاً بی‌ضرر هستند، اما کیست‌های بزرگ یا تعداد زیاد آنها می‌تواند به عملکرد کلیه آسیب بزند.
Renal Mass: توده‌های کلیوی ممکن است خوش‌خیم یا بدخیم باشند. بررسی دقیق ویژگی‌های توده (شکل، اندازه، حاشیه‌ها) کمک می‌کند تا پزشک تصمیم بگیرد که آیا نیاز به بیوپسی یا پیگیری بیشتر است.
Parenchymal Thickness: ضخامت پارانشیم کلیه نشان‌دهنده سلامت کلی ساختار کلیوی است. نازک شدن این بخش می‌تواند به بیماری مزمن کلیه اشاره کند.
Pelviectasis: بزرگ شدن لگنچه کلیه به دلیل تجمع ادرار، که معمولاً ناشی از انسداد مجاری ادراری است. این حالت معمولاً با هیدرونفروز همراه است.
Calyceal Dilation: گشاد شدن کالیس‌های کلیوی که معمولاً به دلیل انسداد ادرار رخ می‌دهد. این وضعیت معمولاً با هیدرونفروز مرتبط است.
Cortical Scarring: اسکار یا زخم شدن در ناحیه قشری کلیه ممکن است به دلیل عفونت‌های مزمن یا آسیب‌های قبلی به کلیه باشد. این وضعیت معمولاً عملکرد کلیه را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
Renal Artery Doppler: این بخش سونوگرافی به ارزیابی جریان خون در شریان کلیوی می‌پردازد. هرگونه انسداد یا کاهش جریان خون می‌تواند به فشار خون بالا یا مشکلات دیگر کلیوی منجر شود.
RI (Resistive Index): شاخص مقاومت در سونوگرافی داپلر کلیه برای ارزیابی جریان خون کلیوی استفاده می‌شود. مقادیر بالا می‌تواند به مشکلات عروقی یا انسداد اشاره کند.

در تفسیر جواب سونوگرافی ، مهم است که پزشک بر اساس سابقه بیمار، علائم بالینی و نتایج آزمایش‌های دیگر تصمیم‌گیری کند. برای مثال، وجود هیدرونفروز به تنهایی نیاز به درمان فوری ندارد، مگر اینکه بیمار علائمی مانند درد شدید یا مشکلات در دفع ادرار داشته باشد. همچنین، سنگ‌های کوچک کلیه ممکن است بدون نیاز به جراحی دفع شوند. Kidney ultrasound به عنوان یک روش غیرتهاجمی و بی‌ضرر، می‌تواند اطلاعات مفیدی درباره سلامت کلیه‌ها ارائه دهد. برای تفسیر دقیق‌تر، ممکن است پزشک نیاز به آزمایش‌های تکمیلی مانند CT اسکن یا MRI داشته باشد.

سونوگرافی کلیه به پزشکان کمک می‌کند تا مشکلات مختلفی مانند سنگ‌های کلیه، توده‌ها، کیست‌ها، و انسداد مجاری ادراری را شناسایی و مدیریت کنند. تفسیر دقیق این سونوگرافی و درک علائم اختصاری آن برای تشخیص به موقع و درمان مناسب ضروری است. در گروه مشاوران رادیولوژی ندای پرتو ، تمامی سوالات بیماران در مورد Kidney ultrasound و سایر تصویربرداری‌های پزشکی از طریق سیستم مشاوره آنلاین به‌طور کامل پاسخ داده می‌شود. بیماران می‌توانند به راحتی از خدمات پرسش و پاسخ آنلاین استفاده کنند و در کوتاه‌ترین زمان ممکن، راهنمایی‌های لازم را دریافت نمایند.