AFI در سونوگرافی جنین چیست و چه مفهومی دارد؟

در سونوگرافی جنین AFI چیست و به چه معناست؟ راهنمای کامل
تیم تولید محتوایی ایران نوبت
1403/08/27

مشاوران ندای پرتو؛ پاسخگوی سوالات سونوگرافی

اگر نیاز به تفسیر گزارش سونوگرافی خود دارید، تیم متخصصین ما آماده ارائه مشاوره تخصصی به بیماران می‌باشند. گروه مشاوران با ارائه خدمات پرسش و پاسخ آنلاین ، به شما کمک می‌کند تا سریع‌تر به سوالات خود پاسخ دهید. برای مشاوره فوری با گروه مشاوران سونوگرافی ندای پرتو، می‌توانید از طریق بنر زیر اقدام نمایید.
https://nprc.ir/Page/counseling

AFI چیست و چه معنایی دارد؟


( AFI (Amniotic Fluid Index یا شاخص مایع آمنیوتیک، یکی از ابزارهای اساسی در سونوگرافی برای اندازه‌گیری و ارزیابی حجم مایع آمنیوتیک اطراف جنین است. مایع آمنیوتیک، مایعی محافظ و مغذی است که نقش اساسی در حمایت از جنین و رشد او دارد. این مایع اطراف جنین را احاطه کرده و محیطی ایمن و پایدار برای رشد طبیعی او فراهم می‌کند. این شاخص به پزشکان این امکان را می‌دهد که سلامت و وضعیت جنین را بررسی کنند و از وجود میزان کافی مایع برای رشد مناسب اطمینان حاصل کنند. سطح مایع آمنیوتیک به‌ویژه برای ارزیابی خطرات احتمالی در دوره‌های مختلف بارداری مفید است و می‌تواند نشان‌دهندهٔ وضعیت عملکردی جفت و کلیه‌های جنین باشد. در این مقاله به‌طور جامع به توضیح سطح مایع آمنیوتیک، روش محاسبه آن، محدوده‌های نرمال و غیرنرمال و روش‌های درمانی و مداخلات مربوطه پرداخته‌ایم.

اهمیت شاخص مایع آمنیوتیک در بارداری

مایع آمنیوتیک عملکردی حیاتی برای جنین دارد که شامل محافظت از جنین در برابر فشارهای خارجی، تنظیم دمای محیط داخلی رحم، و فراهم کردن فضای مناسب برای حرکت و رشد است. این مایع به توسعه سیستم‌های تنفسی و گوارشی جنین کمک کرده و در تکامل عضلانی او نیز مؤثر است. در صورتی که سطح مایع آمنیوتیک به‌درستی تنظیم نشود، ممکن است به مشکلاتی همچون ناهنجاری‌های رشدی و یا عوارض زایمان منجر شود.

روش محاسبه مایع آمنیوتیک در سونوگرافی

برای محاسبه مایع آمنیوتیک، رحم مادر به چهار ناحیه تقسیم می‌شود. در هر یک از این چهار ناحیه، پزشک عمق مایع آمنیوتیک را اندازه‌گیری کرده و مجموع این مقادیر به عنوان شاخص اندازه‌گیری مایع آمنیوتیک در نظر گرفته می‌شود. به‌عنوان مثال:
ناحیه ۱ (سمت راست بالای رحم): ۳ سانتی‌متر
ناحیه ۲ (سمت چپ بالای رحم): ۵ سانتی‌متر
ناحیه ۳ (سمت راست پایین رحم): ۲ سانتی‌متر
ناحیه ۴ (سمت چپ پایین رحم): ۴ سانتی‌متر
با جمع این مقادیر (۳ + ۵ + ۲ + ۴)، شاخص ارزیابی مایع آمنیوتیک برابر با ۱۴ سانتی‌متر خواهد بود.

محدوده‌های نرمال و غیرنرمال AFI

مقدار نرمال شاخص ارزیابی مایع آمنیوتیک معمولاً بین ۸ تا ۱۸ سانتی‌متر است. این محدوده برای رشد طبیعی جنین و پیشگیری از مشکلات احتمالی ضروری است. تغییرات در سطح مایع آمنیوتیک می‌تواند به دو حالت خاص اشاره داشته باشد:
محدوده‌های نرمال و غیرنرمال AFI

دلایل و پیامدهای تغییرات مایع آمنیوتیک

عوامل مختلفی می‌توانند موجب تغییرات مایع آمنیوتیک شوند که بر سلامت جنین تأثیر مستقیم می‌گذارند. در این بخش، به علل و اثرات تغییرات سطح مایع آمنیوتیک خواهیم پرداخت.

الیگوهیدرآمنیوس (کمبود مایع آمنیوتیک)

این وضعیت هنگامی رخ می‌دهد که مقدار مایع آمنیوتیک کمتر از ۵ سانتی‌متر باشد. عوامل متعددی می‌توانند منجر به این حالت شوند، از جمله:
اختلالات کلیوی در جنین: نارسایی کلیه‌ها ممکن است به کاهش تولید ادرار جنین و در نتیجه کمبود مایع آمنیوتیک منجر شود.
نشت مایع آمنیوتیک: پارگی کیسه آب یا نقص‌های دیگر می‌تواند باعث از دست رفتن مایع شود.
جفت ناکارآمد: عدم توانایی جفت در تأمین اکسیژن و مواد مغذی به اندازه کافی برای جنین باعث کاهش تولید مایع آمنیوتیک می‌شود.

پلی‌هیدرآمنیوس (افزایش مایع آمنیوتیک)

پلی‌هیدرآمنیوس زمانی رخ می‌دهد که ارزیابی مایع آمنیوتیک از ۲۴ سانتی‌متر بیشتر باشد. برخی از عوامل مؤثر در این وضعیت شامل موارد زیر هستند:
دیابت بارداری: مادرانی که دیابت بارداری دارند ممکن است به دلیل افزایش تولید مایع آمنیوتیک در معرض پلی‌هیدرآمنیوس قرار بگیرند.
عفونت‌های جنینی: عفونت‌های رحمی می‌تواند به تولید بیشتر مایع آمنیوتیک منجر شود.
مشکلات گوارشی جنین: ناهنجاری‌های مرتبط با بلعیدن و هضم مایع آمنیوتیک باعث تجمع بیش از حد آن در اطراف جنین می‌شود.

روش‌های مراقبت AFI

روش‌های مراقبت  AFI
اقدامات متناسب با وضعیت شاخص حجم آمنیوتیک می‌تواند به بهبود وضعیت بارداری کمک کند. برخی از این روش‌ها عبارتند از:
افزایش مصرف آب توسط مادر می‌تواند به حفظ سطح مایع آمنیوتیک کمک کند.
استراحت در مواقعی که شاخص حجم آمنیوتیک پایین باشد ممکن است به بهبود جریان خون جفت و افزایش مایع آمنیوتیک کمک کند.
برای مانیتورینگ دقیق سطح مایع و اطمینان از رشد سالم جنین، پزشک ممکن است توصیه به انجام سونوگرافی‌های بیشتری داشته باشد.
در موارد حاد ممکن است پزشک داروهای خاصی برای تنظیم سطح مایع آمنیوتیک تجویز کند.

مقادیر AFI در دوره‌های مختلف بارداری

مقادیر AFI در طول بارداری به‌طور طبیعی تغییر می‌کند. در زیر به مقادیر میانگین AFI در دوره‌های مختلف بارداری اشاره شده است:
مقادیر AFI در دوره‌های مختلف بارداری

نتیجه‌گیری

شاخص مایع آمنیوتیک (AFI) یکی از ابزارهای ارزشمند برای پایش سلامت جنین در دوران بارداری است. بررسی دقیق این شاخص می‌تواند به شناسایی مشکلات زودهنگام و اتخاذ تدابیر مناسب برای سلامت مادر و جنین کمک کند گروه مشاوران سونوگرافی و رادیولوژی ندای پرتو، تمامی سوالات شما در زمینه AFI و سایر موارد مرتبط با سونوگرافی بارداری پاسخ داده می‌شود و تفسیر دقیق تصاویر پزشکی بیماران نیز توسط متخصصین ارائه خواهد شد.

سونوگرافی AFI معمولاً در هفته‌های سوم سه‌ماهه دوم و سوم بارداری انجام می‌شود یا زمانی که پزشک مشکوک به مشکل در حجم مایع آمنیوتیک باشد.

کاهش AFI: ممکن است نشانه مشکلاتی مانند نقص عملکرد جفت، پارگی زودرس کیسه آب، یا مشکلات کلیوی جنین باشد.
افزایش AFI: می‌تواند نشان‌دهنده دیابت مادر، مشکلات مربوط به بلع جنین، یا عفونت‌های داخل رحمی باشد.

AFI پایین همیشه به معنی مشکل نیست. ممکن است به دلایل موقت یا وضعیت بدنی مادر کاهش یابد. با این حال، نیاز به بررسی دقیق‌تر و نظارت پزشک دارد.

حجم مناسب مایع آمنیوتیک برای رشد ریه‌ها، تحرک جنین و محافظت از آن ضروری است. اختلال در AFI می‌تواند نشان‌دهنده مشکلات رشد یا سلامت جفت باشد.

لیست نظرات

فاطمه رضایی

به لطف تشخیص زودهنگام کاهش AFI و راهنمایی‌های پزشک، بارداری‌ام بدون مشکل ادامه دارد. از تیم پزشکی برای این دقت فوق‌العاده سپاسگزارم.

مریم رضایی

مشاوره آنلاین خیلی کمک‌کننده بود. نیازی نبود برای سوالاتم حضوری به مطب بروم و همه چیز از طریق چت حل شد. از تیم پشتیبانی ممنونم

معصومه لشنی

اینکه توانستم تصاویر سونوگرافی را آنلاین ارسال کنم و توضیحات دقیق از پزشک بگیرم، تجربه بسیار خوبی بود. نیازی نبود برای یک مشاوره کوتاه وقت زیادی بگذارم. ممنون از این خدمات.


گروه مشاوران رادیولوژی ندای پرتو | بهترین مشاوران تصویربرداری