در سونوگرافی رحم و تخمدان Ovarian cyst چیست و چه کاربردی دارد؟

اگر نیاز به تفسیر گزارش سونوگرافی خود دارید، تیم متخصصین ما آماده ارائه مشاوره تخصصی به بیماران می‌باشند. گروه مشاوران با ارائه خدمات پرسش و پاسخ آنلاین ، به شما کمک می‌کند تا سریع‌تر به سوالات خود پاسخ دهید. برای مشاوره فوری با گروه مشاوران سونوگرافی ندای پرتو، می‌توانید از طریق بنر زیر اقدام نمایید.

کیست تخمدان یک کیسه پر از مایع است که در داخل یا بر روی تخمدان‌ها رشد می‌کند. تخمدان‌ها دو غده هستند که در دستگاه تناسلی زنان واقع شده‌اند و نقش اصلی آن‌ها تولید تخمک و هورمون‌های جنسی زنانه (استروژن و پروژسترون) است.
در سونوگرافی رحم و تخمدان، اصطلاح "Ovarian Cyst" به معنای کیست تخمدان است. کیست تخمدان به جعبه‌های پر از مایع یا غددی گفته می‌شود که در داخل یا روی تخمدان‌ها ایجاد می‌شوند. این کیست‌ها می‌توانند اندازه‌های مختلفی داشته باشند و در برخی از موارد، علائم خاصی ندارند و به طور طبیعی بدون نیاز به درمان از بین می‌روند. با این حال، در برخی از موارد، ممکن است نیاز به درمان داشته باشند یا نشانه‌ای از مشکلات بزرگ‌تری باشند.بسیاری از زنان در طول زندگی خود ممکن است دچار کیست‌های تخمدانی شوند که اغلب بدون علائم بوده و به‌صورت خودبه‌خودی از بین می‌روند. با این حال، برخی کیست‌ها می‌توانند علائمی مانند درد لگن، نفخ یا قاعدگی نامنظم ایجاد کنند و در موارد نادر، نیاز به درمان پزشکی دارند. در این مقاله، به بررسی انواع کیست‌های تخمدانی، علل ایجاد، علائم، روش‌های تشخیص و گزینه‌های درمانی آن‌ها می‌پردازیم.

کیست‌های تخمدان معمولاً به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند:

کیست‌های عملکردی

این نوع کیست‌ها معمولاً به دلیل عملکرد طبیعی تخمدان‌ها ایجاد می‌شوند و معمولا بدون نیاز به درمان از بین می‌روند. دو نوع اصلی کیست عملکردی وجود دارد:
کیست فولیكولار: زمانی که یک فولیکول (کیسه‌ای که تخمک در آن رشد می‌کند) قادر به آزاد کردن تخمک نشود، تبدیل به کیست می‌شود.
کیست جسم زرد (Luteal Cyst): این کیست‌ها زمانی ایجاد می‌شوند که پس از آزاد شدن تخمک از فولیکول، آن فولیکول به نام جسم زرد تبدیل می‌شود و ممکن است مایع جمع کند.

کیست‌های غیرعملکردی

این نوع کیست‌ها به دلیل مشکلات دیگر در تخمدان‌ها ایجاد می‌شوند و ممکن است نیاز به درمان داشته باشند:
کیست آندومتریوما: کیست‌هایی هستند که در نتیجه بیماری آندومتریوز ایجاد می‌شوند، که در آن بافت مشابه به بافت رحم خارج از رحم رشد می‌کند.
کیست‌های پترجین (Dermoid Cyst): این کیست‌ها معمولاً از سلول‌های جنینی تشکیل می‌شوند و می‌توانند شامل بافت‌هایی مانند مو، چربی یا استخوان باشند.

سونوگرافی یکی از روش‌های رایج برای تشخیص کیست‌های تخمدانی است. در این آزمایش، از امواج صوتی برای تصویر برداری از تخمدان‌ها و رحم استفاده می‌شود. سونوگرافی معمولاً دو نوع است:
سونوگرافی ترانس ابدومینال: سونوگرافی ترانس ابدومینال یکی از روش‌های رایج برای بررسی کیست‌های تخمدان است که از طریق قرار دادن یک پروب بر روی شکم انجام می‌شود. این روش به پزشک کمک می‌کند تا اندازه، موقعیت و ویژگی‌های کیست‌های تخمدانی را مشاهده کرده و تشخیص دقیقی ارائه دهد.
سونوگرافی ترانس واژینال: سونوگرافی ترانس واژینال یک روش دقیق برای بررسی کیست‌های تخمدان است که از طریق وارد کردن پروب به داخل واژن انجام می‌شود. این روش تصاویر واضح‌تر و جزئیات بیشتری از تخمدان‌ها ارائه می‌دهد و به پزشک کمک می‌کند تا کیست‌های کوچک‌تر و تغییرات احتمالی را با دقت بیشتری شناسایی کند.

در بسیاری از موارد، کیست‌های تخمدان هیچ علائمی ندارند و به طور تصادفی در سونوگرافی کشف می‌شوند. اما در برخی موارد، کیست‌ها ممکن است باعث بروز علائم زیر شوند:
درد در ناحیه پایین شکم
تغییرات در چرخه قاعدگی (نامنظم شدن یا خونریزی‌های شدید)
احساس پری یا فشار در ناحیه شکم
درد حین نزدیکی
درد در هنگام ادرار یا دفع مدفوع

وجود کیست تخمدان ممکن است در زنان با برخی عوامل خطر افزایش یابد، از جمله:
سن: زنان در سنین باروری (20 تا 40 سال) بیشتر دچار کیست‌های تخمدانی می‌شوند.
مشکلات هورمونی: عدم تعادل هورمونی می‌تواند باعث رشد غیرطبیعی فولیکول‌ها و تشکیل کیست‌ها شود.
بیماری‌هایی نظیر آندومتریوز و سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) نیز ممکن است باعث بروز کیست‌های تخمدان شوند.

در بیشتر موارد، کیست‌های تخمدان نیازی به درمان ندارند و به طور طبیعی از بین می‌روند. با این حال، در صورتی که کیست باعث درد شدید، خونریزی غیرعادی یا سایر علائم شود، ممکن است درمان‌های زیر مورد نیاز باشد:

داروها

داروهای هورمونی: این داروها می‌توانند در جلوگیری از تشکیل کیست‌های جدید کمک کنند و از رشد کیست‌های موجود جلوگیری نمایند.
داروهای ضد درد: داروهای مسکن می‌توانند برای کاهش درد مرتبط با کیست تخمدان مورد استفاده قرار گیرند.

جراحی

در صورتی که کیست بزرگ شود یا علائم شدیدی ایجاد کند، جراحی ممکن است لازم باشد. روش‌های جراحی ممکن شامل:
لاپاراسکوپی: روشی کم تهاجمی که با استفاده از یک دوربین کوچک و ابزارهای جراحی از طریق برش‌های کوچک، کیست را برداشته می‌شود.
لاپاراتومی: در موارد نادر که کیست بزرگ است یا پیچیده‌تر است، ممکن است نیاز به جراحی باز باشد.

کیست‌های تخمدان ممکن است شرایطی نسبتاً شایع و معمولی در زنان باشند که در بسیاری از موارد نیازی به درمان خاصی ندارند. با این حال، در صورت بروز علائم یا تشخیص کیست در سونوگرافی، مشاوره با پزشک برای تعیین نوع و اندازه کیست و تصمیم‌گیری در مورد درمان ضروری است. انجام معاینات منظم و پیگیری وضعیت تخمدان‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است تا از بروز مشکلات جدی‌تر پیشگیری شود. گروه مشاوران سونوگرافی و رادیولوژی ندای پرتو با ارائه خدمات مشاوره آنلاین سونوگرافی، به بیماران کمک می‌کند تا به طور دقیق و سریع تفسیر جواب سونوگرافی خود را در خصوص وضعیت تخمدان‌ها و سایر مشکلات سونوگرافی دریافت کنند. این گروه با تیم متخصص خود، در تشخیص و راهنمایی‌های درمانی به شما یاری می‌رساند.