در سونوگرافی رحم و تخمدان آندومتر (ENDO) چیست و چه کاربردی دارد؟

اگر نیاز به تفسیر گزارش سونوگرافی خود دارید، تیم متخصصین ما آماده ارائه مشاوره تخصصی به بیماران می‌باشند. گروه مشاوران با ارائه خدمات پرسش و پاسخ آنلاین ، به شما کمک می‌کند تا سریع‌تر به سوالات خود پاسخ دهید. برای مشاوره فوری با گروه مشاوران سونوگرافی ندای پرتو، می‌توانید از طریق بنر زیر اقدام نمایید.

پوشش داخلی رحم( Endometrium ، ENDO ) لایه داخلی رحم یکی از مهم‌ترین بخش‌های دستگاه تولیدمثل زنان است که نقش کلیدی در چرخه قاعدگی و باروری دارد. این لایه داخلی رحم با تغییرات هورمونی هماهنگ شده و هر ماه برای بارداری احتمالی آماده می‌شود. در صورت وقوع بارداری، لایه داخلی رحم محیط مناسبی برای رشد جنین فراهم می‌کند و در غیر این صورت، با ریزش این لایه، خونریزی قاعدگی رخ می‌دهد. در سونوگرافی رحم و تخمدان، بررسی وضعیت و ضخامت پوشش داخلی رحم یکی از معیارهای اساسی برای ارزیابی سلامت رحم و شناخت بیماری‌های مرتبط است. این بررسی به ویژه برای تشخیص مشکلاتی نظیر ناباروری، خونریزی‌های غیرطبیعی رحم، یا حتی احتمال وجود سرطان اهمیت بسیاری دارد. در این مقاله قصد داریم به طور جامع و دقیق به مفهوم بافت درونی رحم ، نقش آن در سلامت رحم، و اهمیت بررسی آن در سونوگرافی بپردازیم. همچنین با توضیح شرایطی که ممکن است بر ضخامت و عملکرد لایه داخلی رحم تأثیر بگذارند، به شما کمک می‌کنیم تا اهمیت این بخش حساس را درک کرده و در صورت نیاز به موقع به پزشک مراجعه کنید.

لایه داخلی رحم لایه‌ای مخاطی است که داخل رحم را پوشش می‌دهد. این لایه به طور مستقیم تحت تأثیر هورمون‌های استروژن و پروژسترون قرار می‌گیرد و هر ماه با چرخه قاعدگی تغییر می‌کند.
وظایف اصلی پوشش داخلی رحم عبارتند از:
آماده‌سازی برای بارداری: لایه داخلی رحم برای پذیرش و لانه‌گزینی تخمک بارور شده آماده می‌شود. ضخامت مناسب این لایه در بارداری حیاتی است.
قاعدگی: اگر بارداری رخ ندهد، بافت درونی رحم ریزش کرده و خونریزی قاعدگی را تشکیل می‌دهد.
حفاظت از رحم: غشای داخلی رحم به عنوان یک سد محافظ در برابر عفونت‌ها عمل می‌کند.

برای مشاهده و ارزیابی لایه داخلی رحم از سونوگرافی ترانس‌واژینال یا سونوگرافی شکمی استفاده می‌شود.
مراحل بررسی شامل:
در روش شکمی، پروب دستگاه روی سطح شکم قرار می‌گیرد و تصاویری کلی از رحم و بافت درونی رحم به دست می‌دهد. در حالی که در روش ترانس‌واژینال، پروب داخل واژن قرار گرفته و تصاویر دقیق‌تری از لایه داخلی رحم ارائه می‌شود. در این فرآیند، پزشک ضخامت لایه داخلی رحم را اندازه‌گیری می‌کند و به شکل و تقارن آن توجه دارد. در تصاویر سونوگرافی، پوشش داخلی رحم به صورت یک لایه روشن با مرزهای مشخص دیده می‌شود. ضخامت پوشش داخلی رحم بسته به مرحله چرخه قاعدگی تغییر می‌کند و این تغییرات به پزشک اطلاعاتی درباره وضعیت هورمونی و سلامت رحم ارائه می‌دهد. همچنین، هرگونه ناهنجاری مانند ضخامت غیرطبیعی، پولیپ یا رشد بافت اضافی در این بررسی شناسایی می‌شود. ابزارهای پیشرفته سونوگرافی مانند پروب‌های با وضوح بالا و تکنیک‌های سه‌بعدی امکان ارزیابی دقیق‌تر و شفاف‌تر را فراهم می‌کنند. این بررسی به پزشک کمک می‌کند تا علت مشکلاتی مانند خونریزی غیرطبیعی، ناباروری، یا درد لگنی را شناسایی کرده و درمان مناسب را آغاز کند.

ضخامت بافت درونی رحم بسته به مرحله چرخه قاعدگی متفاوت است:
فاز قاعدگی (روز 1-5): لایه داخلی رحم در حال ریزش است و ضخامت آن کمتر از 5 میلی‌متر است.
فاز فولیکولار (روز 6-14): تحت تأثیر استروژن ضخامت غشای داخلی رحم افزایش یافته و به حدود 5 تا 7 میلی‌متر می‌رسد.
فاز لوتئال (روز 15-28): در این مرحله، ضخامت بافت درونی رحم به 7 تا 14 میلی‌متر افزایش می‌یابد.
دوران یائسگی: ضخامت پوشش داخلی رحم در زنان یائسه به طور معمول کمتر از 5 میلی‌متر است.

ضخامت و وضعیت غشای داخلی رحم اطلاعات مهمی در مورد سلامت رحم ارائه می‌دهد:
باروری: ضخامت کمتر از 7 میلی‌متر در مرحله لوتئال ممکن است با مشکلات باروری مرتبط باشد.
سرطان بافت درونی رحم: ضخامت بیشتر از 5 میلی‌متر در زنان یائسه ممکن است نشانه‌ای از سرطان یا هایپرپلازی غشای داخلی رحم باشد.
فیبروم یا پولیپ: ناهنجاری‌هایی مانند پولیپ یا فیبروم رحم ممکن است در تصاویر سونوگرافی بافت درونی رحم مشاهده شوند.
عدم تعادل هورمونی: نازک بودن پوشش داخلی رحم می‌تواند نشان‌دهنده کمبود استروژن یا اختلالات هورمونی دیگر باشد.

در دوران بارداری، لایه داخلی رحم تغییرات چشمگیری دارد. با لانه‌گزینی تخمک، پوشش داخلی رحم ضخیم‌تر شده و به نام دسیدوا شناخته می‌شود. این تغییرات برای پشتیبانی از رشد جنین حیاتی هستند. بررسی سونوگرافی در این دوران به پزشکان کمک می‌کند تا از سلامت بارداری اطمینان حاصل کنند.

آندومتریوز: در این حالت، بافت شبیه به پوشش داخلی رحم خارج از رحم رشد می‌کند و ممکن است موجب درد یا ناباروری شود.
هایپرپلازی: ضخیم شدن غیرطبیعی بافت درونی رحم که اغلب به دلیل سطح بالای استروژن و کمبود پروژسترون رخ می‌دهد.
آتروفی: نازک شدن غیرطبیعی پوشش داخلی رحم که معمولاً در دوران یائسگی مشاهده می‌شود.

سونوگرافی پوشش داخلی رحم به زنان در موارد زیر توصیه می‌شود:
خونریزی غیرطبیعی رحم
مشکلات باروری یا ناباروری
درد لگن یا مشکوک بودن به آندومتریوز
بررسی سلامت رحم پیش از بارداری
ارزیابی وضعیت رحم در زنان یائسه با خونریزی غیرعادی

در صورت مشاهده مشکلات در پوشش داخلی رحم ، پزشک ممکن است یکی از روش‌های زیر را پیشنهاد دهد:
دارودرمانی: استفاده از هورمون‌درمانی برای تعادل استروژن و پروژسترون.
سونوگرافی تشخیصی:انجام سونوگرافی ترانس‌واژینال یا شکمی برای بررسی دقیق ضخامت پوشش داخلی رحم، وجود ناهنجاری‌ها مانند پولیپ یا فیبروم، و همچنین پایش نتایج درمان‌های تجویز شده.
جراحی: حذف پولیپ، فیبروم یا درمان هایپرپلازی پوشش داخلی رحم.
تغییر سبک زندگی: توصیه به تغییر رژیم غذایی، ورزش و کاهش استرس.

آندومتر نقش مهمی در سلامت باروری و عملکرد رحم دارد. سونوگرافی به‌عنوان یک ابزار تشخیصی مؤثر به پزشکان کمک می‌کند تا وضعیت این لایه را ارزیابی کرده و در صورت وجود مشکلاتی مانند ضخامت غیرطبیعی، رشد بافت اضافی یا ناهنجاری‌های دیگر، اقدامات درمانی مناسب را انجام دهند. آگاهی از اهمیت ضخامت و تغییرات لایه داخلی رحم به زنان کمک می‌کند تا در حفظ سلامت خود کوشا باشند و در صورت مشاهده علائم غیرعادی مانند خونریزی‌های غیرطبیعی یا درد لگنی به پزشک مراجعه کنند. بهترین مشاوران سونوگرافی و رادیولوژی می‌توانند با ارائه راهنمایی‌های دقیق و استفاده از تجهیزات پیشرفته، تشخیص دقیق‌تری ارائه داده و به بیماران در مسیر درمان مناسب کمک کنند.